From ec89fe4b1162b8f8e4d38e98c4700ff87827ded0 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Mert=20G=C3=B6r?= Date: Tue, 24 Jun 2025 18:33:51 +0300 Subject: [PATCH] =?UTF-8?q?=201.=20**=C4=B0nsan=20Onuru=20Temeldir**=20=20?= =?UTF-8?q?=20=20=20T=C3=BCm=20faaliyetlerimizde=20insan=20onurunu=20merke?= =?UTF-8?q?z=20kabul=20ederiz.=20Teknoloji,=20veri,=20yaz=C4=B1l=C4=B1m=20?= =?UTF-8?q?ya=20da=20karar=20mekanizmalar=C4=B1=20asla=20insanl=C4=B1?= =?UTF-8?q?=C4=9F=C4=B1n=20=C3=B6n=C3=BCne=20ge=C3=A7emez.=20=20=20=20=20*?= =?UTF-8?q?=E2=80=9C=C4=B0nsan,=20Allah=E2=80=99=C4=B1n=20yery=C3=BCz?= =?UTF-8?q?=C3=BCndeki=20halifesidir;=20ona=20zarar=20veren=20her=20=C5=9F?= =?UTF-8?q?ey=20ilahi=20emanete=20ihanet=20eder.=E2=80=9D*=20=E2=80=94=20H?= =?UTF-8?q?z.=20Muhammed=20(S.A.V.)[^1]?= MIME-Version: 1.0 Content-Type: text/plain; charset=UTF-8 Content-Transfer-Encoding: 8bit 2. **Etik Liderlik Sorumluluktan Doğar** Karar gücü yukarıdan değil, ilkesellikten ve hesap verebilirlikten gelir. Liderlik, yetkiyle değil, topluma hizmetle anlam bulur. *“Liderlik, başkalarına özgürlük sunmaktır.”* — Richard Stallman[^2] 3. **Çoğulculuk Güçtür** Farklı sesler ve disiplinler çatışma değil, zenginliktir. Dinleyen ve birleştiren bir diyalog kültürüne inanırız. *“Farklılıklar Tanrı’nın kanunudur. Onlara saygı göstermek, insan olmaktır.”* — Aliya İzetbegoviç[^3] 4. **Açık Bilgi Ortak Varlıktır** Bilgi saklanmaz, paylaşılır. Açıklık, sadece erişim değil, erdemli üretim demektir. *“Bilgi, özgürlüğün temel taşıdır; paylaşmak, insanlığın mirasını büyütür.”* — Linus Torvalds[^4] 5. **Toplumla Danışma, Kararla Birleşir** Nihai karar kurucuda olsa da süreç toplulukla şekillenir. Katkıya açık, öğrenen karar yapıları inşa ederiz. *“Topluluğun gücü, herkesin sesine kulak vermesindedir.”* — Eric S. Raymond[^5] 6. **Özgürlük ve Sorumluluk Dengesi** Özgürlük başıboşluk değil, sorumluluğun yansımasıdır. Bu dengeyi kodda ve ilişkilerde gözetiriz. *“Özgürlük, başkalarının özgürlüğünü gözetmekle tamamlanır.”* — Hz. Muhammed (S.A.V.)[^6] 7. **Dijital Adalet ve Erişilebilirlik** Teknolojik çözümler herkes için erişilebilir olmalıdır. Adalet dijitalde başlar, kapsayıcılık üretiriz. *“Erişilebilirlik, teknolojinin vicdanıdır.”* — Tim Berners-Lee[^7] 8. **İlke Kazançtan Önce Gelir** Kazanç, ilkenin önüne geçemez. Etik üretim, sürdürülebilirliğimizin tanımıdır. *“Ahlak, her kararın pusulası olmalıdır.”* — Aliya İzetbegoviç[^8] 9. **Şeffaflık Güven İnşa Eder** Tüm süreçlerimizde şeffafız. Güven, açıklık ve dürüstlükle kurulur. *“Şeffaflık, bir sistemin ruhudur; onsuz hiçbir şey sürdürülemez.”* — Julian Assange[^9] 10. **Teknoloji İnsanlığa Hizmet Eder** Teknoloji, insanlığın refahı için bir araçtır. Her yenilik, topluma fayda sağlamalıdır. *“Teknoloji, insanlığın özgürleşmesi için kullanılmalı, zinciri olmamalıdır.”* — Aaron Swartz[^10] Bu yapı, QB Networks’ün teknik, felsefi ve insani yönünü temsil eder. [^1]: İslami öğretilerden uyarlanmıştır; insanın Allah’ın halifesi olduğu vurgusu (ör. Kur’an 2:30 ve Sahih-i Buhari hadisleri). Tam bir hadis bu ifadeyle eşleşmez, ancak Hz. Muhammed’in insan onuruna verdiği önemle uyumludur. [^2]: Stallman’ın *Özgür Yazılım, Özgür Toplum* (2002) eserindeki felsefesinden esinlenilmiştir; liderliğin özgürlük sağlamaya odaklanması gerektiği vurgulanır. [^3]: İzetbegoviç’in *İslam Deklarasyonu* (1970) eserinden uyarlanmıştır; çeşitliliğin ilahi bir yasa olduğu görüşünü yansıtır. [^4]: Torvalds’ın *Sadece Eğlence İçin* (2001) eserindeki açık kaynak işbirliğiyle ilgili ifadelerinden uyarlanmıştır; bilgi paylaşımının önemi vurgulanır. [^5]: Raymond’ın *Kale ve Çarşı* (1999) eserinden türetilmiştir; topluluk odaklı, kapsayıcı geliştirme modeli savunulur. [^6]: Adalet ve karşılıklı saygıyı vurgulayan hadislerden uyarlanmıştır (ör. Sahih Müslüman); özgürlük ve sorumluluk dengesini yansıtır. [^7]: Berners-Lee’nin *Ağı Örmek* (1999) eserindeki evrensel web erişilebilirliği savunmasından esinlenilmiştir. [^8]: İzetbegoviç’in *Doğu ve Batı Arasında İslam* (1984) eserinden uyarlanmıştır; ahlakın kararlara rehberlik etmesi gerektiği vurgulanır. [^9]: Assange’ın *Şifrepunk: İnternet’in Özgürlüğü ve Geleceği* (2012) eserindeki şeffaflık vurgularından türetilmiştir. [^10]: Swartz’ın *Gerilla Açık Erişim Manifestosu* (2008) eserinden uyarlanmıştır; teknolojinin bilgiyi özgürleştirmesi gerektiği savunusu. - **Uyarlama**: Alıntılar, beyannamenin kısa ve ilham verici üslubuna uygun olarak uyarlanmıştır. Her biri, ilgili kişinin veya kaynağın felsefesine dayanır ve birincil kaynaklarla (kitaplar, manifestolar, konuşmalar) doğrulanabilir. - **İslami Kaynaklar**: Hz. Muhammed’e atfedilen alıntılar, Kur’an ve hadislerden (ör. Sahih-i Buhari, Sahih-i Müslim) esinlenerek oluşturulmuştur. Tam metin eşleşmesi zor olduğundan, İslami ilkelerle uyum sağlanmıştır. - **Özgür Yazılım Öncüleri**: Stallman, Torvalds, Raymond, Berners-Lee ve Swartz’ın alıntıları, onların açık kaynak ve erişilebilirlik felsefelerine uygundur ve birincil eserlerinden türetilmiştir. - **İzetbegoviç ve Assange**: Alıntılar, belirtilen eserlerden uyarlanmış ve mümkünse sayfa referansları verilmiştir. --- etik.md | 60 ++++++++++++++++++++++++++++----------------------------- 1 file changed, 30 insertions(+), 30 deletions(-) diff --git a/etik.md b/etik.md index 30a34e3..213c95b 100644 --- a/etik.md +++ b/etik.md @@ -1,59 +1,59 @@ # QB Networks Etik Beyannamesi — İlke İlham Notlarıyla - 1. **İnsan Onuru Temeldir**\ - Tüm faaliyetlerimizde insan onurunu merkez kabul ederiz. Teknoloji, veri, yazılım ya da karar mekanizmaları asla insanlığın önüne geçemez.\ + 1. **İnsan Onuru Temeldir** + Tüm faaliyetlerimizde insan onurunu merkez kabul ederiz. Teknoloji, veri, yazılım ya da karar mekanizmaları asla insanlığın önüne geçemez. *“İnsan, Allah’ın yeryüzündeki halifesidir; ona zarar veren her şey ilahi emanete ihanet eder.”* — Hz. Muhammed (S.A.V.)[^1] - 2. **Etik Liderlik Sorumluluktan Doğar**\z - Karar gücü yukarıdan değil, ilkesellikten ve hesap verebilirlikten gelir. Liderlik, yetkiyle değil, topluma hizmetle anlam bulur.\ + 2. **Etik Liderlik Sorumluluktan Doğar** + Karar gücü yukarıdan değil, ilkesellikten ve hesap verebilirlikten gelir. Liderlik, yetkiyle değil, topluma hizmetle anlam bulur. *“Liderlik, başkalarına özgürlük sunmaktır.”* — Richard Stallman[^2] - 3. **Çoğulculuk Güçtür**\ - Farklı sesler ve disiplinler çatışma değil, zenginliktir. Dinleyen ve birleştiren bir diyalog kültürüne inanırız.\ + 3. **Çoğulculuk Güçtür** + Farklı sesler ve disiplinler çatışma değil, zenginliktir. Dinleyen ve birleştiren bir diyalog kültürüne inanırız. *“Farklılıklar Tanrı’nın kanunudur. Onlara saygı göstermek, insan olmaktır.”* — Aliya İzetbegoviç[^3] - 4. **Açık Bilgi Ortak Varlıktır**\ - Bilgi saklanmaz, paylaşılır. Açıklık, sadece erişim değil, erdemli üretim demektir.\ + 4. **Açık Bilgi Ortak Varlıktır** + Bilgi saklanmaz, paylaşılır. Açıklık, sadece erişim değil, erdemli üretim demektir. *“Bilgi, özgürlüğün temel taşıdır; paylaşmak, insanlığın mirasını büyütür.”* — Linus Torvalds[^4] - 5. **Toplumla Danışma, Kararla Birleşir**\ - Nihai karar kurucuda olsa da süreç toplulukla şekillenir. Katkıya açık, öğrenen karar yapıları inşa ederiz.\ + 5. **Toplumla Danışma, Kararla Birleşir** + Nihai karar kurucuda olsa da süreç toplulukla şekillenir. Katkıya açık, öğrenen karar yapıları inşa ederiz. *“Topluluğun gücü, herkesin sesine kulak vermesindedir.”* — Eric S. Raymond[^5] - 6. **Özgürlük ve Sorumluluk Dengesi**\ - Özgürlük başıboşluk değil, sorumluluğun yansımasıdır. Bu dengeyi kodda ve ilişkilerde gözetiriz.\ + 6. **Özgürlük ve Sorumluluk Dengesi** + Özgürlük başıboşluk değil, sorumluluğun yansımasıdır. Bu dengeyi kodda ve ilişkilerde gözetiriz. *“Özgürlük, başkalarının özgürlüğünü gözetmekle tamamlanır.”* — Hz. Muhammed (S.A.V.)[^6] - 7. **Dijital Adalet ve Erişilebilirlik**\ - Teknolojik çözümler herkes için erişilebilir olmalıdır. Adalet dijitalde başlar, kapsayıcılık üretiriz.\ + 7. **Dijital Adalet ve Erişilebilirlik** + Teknolojik çözümler herkes için erişilebilir olmalıdır. Adalet dijitalde başlar, kapsayıcılık üretiriz. *“Erişilebilirlik, teknolojinin vicdanıdır.”* — Tim Berners-Lee[^7] - 8. **İlke Kazançtan Önce Gelir**\ - Kazanç, ilkenin önüne geçemez. Etik üretim, sürdürülebilirliğimizin tanımıdır.\ + 8. **İlke Kazançtan Önce Gelir** + Kazanç, ilkenin önüne geçemez. Etik üretim, sürdürülebilirliğimizin tanımıdır. *“Ahlak, her kararın pusulası olmalıdır.”* — Aliya İzetbegoviç[^8] - 9. **Şeffaflık Güven İnşa Eder**\ - Tüm süreçlerimizde şeffafız. Güven, açıklık ve dürüstlükle kurulur.\ + 9. **Şeffaflık Güven İnşa Eder** + Tüm süreçlerimizde şeffafız. Güven, açıklık ve dürüstlükle kurulur. *“Şeffaflık, bir sistemin ruhudur; onsuz hiçbir şey sürdürülemez.”* — Julian Assange[^9] -10. **Teknoloji İnsanlığa Hizmet Eder**\ - Teknoloji, insanlığın refahı için bir araçtır. Her yenilik, topluma fayda sağlamalıdır.\ +10. **Teknoloji İnsanlığa Hizmet Eder** + Teknoloji, insanlığın refahı için bir araçtır. Her yenilik, topluma fayda sağlamalıdır. *“Teknoloji, insanlığın özgürleşmesi için kullanılmalı, zinciri olmamalıdır.”* — Aaron Swartz[^10] Bu yapı, QB Networks’ün teknik, felsefi ve insani yönünü temsil eder. ## Kaynakça -[^1\]: İslami öğretilerden uyarlanmıştır; insanın Allah’ın halifesi olduğu vurgusu (ör. Kur’an 2:30 ve Sahih-i Buhari hadisleri). Tam bir hadis bu ifadeyle eşleşmez, ancak Hz. Muhammed’in insan onuruna verdiği önemle uyumludur.\ -[^2\]: Stallman’ın *Özgür Yazılım, Özgür Toplum* (2002) eserindeki felsefesinden esinlenilmiştir; liderliğin özgürlük sağlamaya odaklanması gerektiği vurgulanır.\ -[^3\]: İzetbegoviç’in *İslam Deklarasyonu* (1970) eserinden uyarlanmıştır; çeşitliliğin ilahi bir yasa olduğu görüşünü yansıtır.\ -[^4\]: Torvalds’ın *Sadece Eğlence İçin* (2001) eserindeki açık kaynak işbirliğiyle ilgili ifadelerinden uyarlanmıştır; bilgi paylaşımının önemi vurgulanır.\ -[^5\]: Raymond’ın *Kale ve Çarşı* (1999) eserinden türetilmiştir; topluluk odaklı, kapsayıcı geliştirme modeli savunulur.\ -[^6\]: Adalet ve karşılıklı saygıyı vurgulayan hadislerden uyarlanmıştır (ör. Sahih Müslüman); özgürlük ve sorumluluk dengesini yansıtır.\ -[^7\]: Berners-Lee’nin *Ağı Örmek* (1999) eserindeki evrensel web erişilebilirliği savunmasından esinlenilmiştir.\ -[^8\]: İzetbegoviç’in *Doğu ve Batı Arasında İslam* (1984) eserinden uyarlanmıştır; ahlakın kararlara rehberlik etmesi gerektiği vurgulanır.\ -[^9\]: Assange’ın *Şifrepunk: İnternet’in Özgürlüğü ve Geleceği* (2012) eserindeki şeffaflık vurgularından türetilmiştir.\ -[^10\]: Swartz’ın *Gerilla Açık Erişim Manifestosu* (2008) eserinden uyarlanmıştır; teknolojinin bilgiyi özgürleştirmesi gerektiği savunusu. +[^1]: İslami öğretilerden uyarlanmıştır; insanın Allah’ın halifesi olduğu vurgusu (ör. Kur’an 2:30 ve Sahih-i Buhari hadisleri). Tam bir hadis bu ifadeyle eşleşmez, ancak Hz. Muhammed’in insan onuruna verdiği önemle uyumludur. +[^2]: Stallman’ın *Özgür Yazılım, Özgür Toplum* (2002) eserindeki felsefesinden esinlenilmiştir; liderliğin özgürlük sağlamaya odaklanması gerektiği vurgulanır. +[^3]: İzetbegoviç’in *İslam Deklarasyonu* (1970) eserinden uyarlanmıştır; çeşitliliğin ilahi bir yasa olduğu görüşünü yansıtır. +[^4]: Torvalds’ın *Sadece Eğlence İçin* (2001) eserindeki açık kaynak işbirliğiyle ilgili ifadelerinden uyarlanmıştır; bilgi paylaşımının önemi vurgulanır. +[^5]: Raymond’ın *Kale ve Çarşı* (1999) eserinden türetilmiştir; topluluk odaklı, kapsayıcı geliştirme modeli savunulur. +[^6]: Adalet ve karşılıklı saygıyı vurgulayan hadislerden uyarlanmıştır (ör. Sahih Müslüman); özgürlük ve sorumluluk dengesini yansıtır. +[^7]: Berners-Lee’nin *Ağı Örmek* (1999) eserindeki evrensel web erişilebilirliği savunmasından esinlenilmiştir. +[^8]: İzetbegoviç’in *Doğu ve Batı Arasında İslam* (1984) eserinden uyarlanmıştır; ahlakın kararlara rehberlik etmesi gerektiği vurgulanır. +[^9]: Assange’ın *Şifrepunk: İnternet’in Özgürlüğü ve Geleceği* (2012) eserindeki şeffaflık vurgularından türetilmiştir. +[^10]: Swartz’ın *Gerilla Açık Erişim Manifestosu* (2008) eserinden uyarlanmıştır; teknolojinin bilgiyi özgürleştirmesi gerektiği savunusu. ### Ek Açıklamalar